Op vrijdag 14 april 2023 vond de eerste editie van de havo-4-veldwerkdag plaats. Het was een dag met prachtig weer, waarop we naar kasteelpark Elsloo gingen om onderzoek te doen naar de lokale biotische en abiotische omstandigheden.
Leerlingen voerden voor scheikunde, natuurkunde, aardrijkskunde en biologie praktische opdrachten uit waarbij er aandacht besteed werd aan de overlap tussen de verschillende vakken. Er werden onder andere grondboringen verricht, planten geïdentificeerd, windmetingen gedaan en watermonsters genomen. Alle resultaten worden in de verschillende vakken uitgewerkt waarbij ze ook de resultaten van de andere vakken mee moeten nemen. De beoordelingen tellen mee voor havo-pgp en de SE-cijfers van de verschillende vakken.
Deze dag werd georganiseerd in samenwerking met Stichting de Rollen, die er ook een mooi stuk over schreven. Dat vind je hieronder.
Vakoverstijgend veldwerk
“Zo hard heb ik ze nog nooit zien werken!”, zegt een docent verbaasd, “Volgend jaar hebben we meer opdrachten nodig.” “Is het je ook opgevallen dat ze nauwelijks op hun telefoon zitten?”, vraagt een collega. Samen kijken ze uit over de kasteelvijver in het park. Langs de oever zitten verschillende groepjes leerlingen met schepemmers, zoekkaarten en grondboren. Een groep komt een grote blauw-glanzende oliekever showen. Een toevallig passerende grootmoeder en haar kleinkind worden uitgenodigd om het beestje met een loeppotje eens goed van dichtbij te bekijken.
Pilot 4-havo
Het klinkt bijna als een uitje en met het prachtige weer voelde het ook zo. Maar op vrijdag 14 april was het voor de 4-havo leerlingen van Porta Mosana college uit Maastricht menens. In het Kasteelpark van Elsloo hadden zij hun schoolexamen voor vier verschillende vakken: biologie, scheikunde, aardrijkskunde en natuurkunde. Wij mochten het benodigde materiaal verzorgen, maar ook de begeleiding ter plekke. De Rollen is bekend in het gebied en op de hoogte van de mogelijkheden; zowel in het veld als in de didactische aanpak.
Het veldwerk is onderdeel van een pilot voor de havo-opleiding van de school. Ze willen praktischer aan de slag en daarmee ook een vakoverstijgende aanpak ontwikkelen. Heel veel eindtermen en kerndoelen overlappen elkaar immers. Door daar de overeenkomsten in te vinden en de handen in elkaar te slaan, kan je echt betekenisvol onderwijs neerzetten. En samenwerken is nog veel leuker en fijner ook.
Theorie in de praktijk
Twee jongens zitten muisstil wanneer de kuikens van de nijlgans hen benaderen. Nou ja, muisstil... Voorzichtig grijpt een hand in de broekzak naar de telefoon, want dit is wel een fotowaardig moment. “Leuk voor in het verslag”. In dat verslag leggen de leerlingen vast welke diversiteit aan leven gevonden is, welke chemische samenstelling het water heeft en welke typen grond in de bodem te vinden zijn. Op die manier vormt zich een beeld van de omgeving. Lekker aan het werk in de natuur, maar je moet je theoretische kennis ook inzetten om te begrijpen en verklaren wat je dan ziet. Op deze manier toetst de school de theorie in de praktijk, waarmee ze een kanjer van een schoolexamen te pakken hebben.
Er werden al enthousiast plannen voor volgend jaar besproken. Hoe kan je de vakoverstijgende aanpak nog beter aanvliegen, bijvoorbeeld in de beoordeling? En zou je een relevante probleemstelling uit de praktijk kunnen inzetten als context? Een mooie ontwikkeling waarin wij graag meedenken en mee helpen ontwikkelen.
